دنیای خنده

علت ، علائم و درمان سریع آفت دهان و زبان

زبان یکی از قویترین عضلات بدن است که توانایی صحبت ، غذا خوردن وتشخیص مزه‌های گوناگون به ما می‌بخشد. آفت دهانی، عارضه‌‌‌ای است که هر فردی در هر سنی ممکن است به آن دچار شود و بسیار آزاردهنده خواهد بود و به دلایل مختلفی ممکن است دیده شود . با دلایل و درمان آفت دهان وزبان در این مطلب آشنا شوید.

از علت تا درمان آفت دهان و زبان

آفت دهان و زبان چیست و چگونه درمان می‌شود

آفت دهان چیست

به زخمی‌سطحی، کوچک و خوش خیم در بافت نرم داخل دهان یا لب‌ها، زیر زبان و روی غشاء لثه آفت دهانی یا زخم آفتی می‌گویند که اندازه‌ی آن یک سانتی متر و زخمی‌گرد یا بیضی شکل، سفید یا زرد رنگ است. آفت دهانی برخلاف تاول‌هایی که در اثر تب شدید در دهان ایجاد می‌شود یا زخم‌های با منشاء سرماخوردگی مثل تبخال ، خارج از دهان ایجاد نشده و به هیچ وجه سرایت نمی‌کنند .

انواع آفت دهان

آفت دهان به سه نوع اصلی کوچک (مینور)، بزرگ (ماژور) و هرپتی فرم تقسیم می‌شود .

آفت کوچک

آفت کوچک و دایره‌‌‌ای شکل شایع ترین نوع آفت است که در یک تا دو هفته بدون باقی گذاشتن جای زخم برطرف می‌شوند ، این زخم‌ها به اندازه نوک مداد و به صورت گروهی یا خوشه‌‌‌ای دیده می‌شود. هر باردر دهان چهار تا شش آفت به صورت همزمان ایجاد می‌شود . محل زدن آفت کوچک اغلب داخل گونه، روی لب، زبان و لثه است .

انواع آفت‌های دهان و زبان

آفت بزرگ

آفت بزرگ از نوع آفت کوچک، بزرگ تر و عمقی تر با لبه‌های نامنظم است که بهبودی آن بیش از 6 هفته طول می‌کشد. هر گونه آفتی که بیشتر از سه هفته در دهان باقی بماند باید توسط دندانپزشک معاینه شود.محل زدن آفت‌های بزرگ معمولاً نزدیک لوزه‌ها است که بیمار متحمل درد زیاد، به ویژه هنگام بلع می‌شود. معمولاً هر بار فقط یک آفت بزرگ در دهان ایجاد می‌شود .

آفت هرپتی فرم

آفت هرپتی فرم به اندازه نوک سوزن و در گروه‌های 10 تا 100 تایی در بین بزرگسالان دیده می‌شود. آفت هرپتی فرم لبه‌های نامنظم دارد وبدون باقی گذاشتن جای زخم پس از یک تا دو هفته بهبود می‌یابد .

دلایل ایجاد آفت دهان و زبان

1- ضعف سیستم ایمنی بدن

آفت دهان جز بیماری‌های سیستم دفاعی بدن دسته بندی میشود. اگر سیستم ایمنی بدن دچار اختلال شده باشد سلول‌های دفاعی بدن باعث ایجاد آفت دهان میشوند. ضعف سیستم ایمنی بدن می‌تواند احتمال بروز آفت دهان را تا 60 % افزایش دهد.

2- بهداشت دهان و دندان

مسواک زدن را فراموش نکنید و باید همواره به یاد داشته باشید که تنبلی کردن در رعایت بهداشت دهان شما را دچار دردسرهای زیادی می‌کند. پس بهتر است روزانه 2 بار مسواک بزنید و حتما از نخ دندان استفاده کنید. زیراکه ممکن است مسواک زدن به تنهایی کار را تمام نکند. از مسواک‌های نرم استفاده کنید و به آرامی‌مسواک بزنید، خشن مسواک زدن باعث ایجاد زخم در دهان میشود.

اگر با رعایت نکات بهداشتی دهان باز هم دچار آفت دهان می‌شوید خمیر دندان خود را عوض کنید و از استفاده کردن خمیر دندان‌ها و محلول‌های دهانشویه حساسیت زا پرهیز کنید.

3- ژنتیک

پزشکان زمینه‌های وراثتی را یکی از عواملی می‌دانند که می‌تواند درصد ابتلا به آفت دهان را افزایش دهد. اگر می‌خواهید مطمئن شوید که آفت‌های دهانی شما ریشه ژنتیکی و ارثی دارد از پدر یا مادر خود در این باره سوال کنید، زیرا فرزندانی که پدر و مادری با سابقه افت دهانی دارند بیشتر از سایرین در معرض این بیماری هستند.

4- استرس و اضطراب

عامل استرس زا را از خودتان دور کنید. اگر مرتب دچار آفت دهان میشوید بهتر است کمی‌به سبک زندگی و روزهایی که در حال سپری کردن آن هستید نگاهی دوباره بیندازید. ممکن است بابت موضوعی خاص تحت فشار باشید، سعی کنید موضوع اصلی را پیدا کنید و به فکر حل آن باشید.

5- حساسیت‌های غذایی

مواد غذایی مانند بادمجان، فلفل و یا گلوتن موجود در گندم و همچنین مرکباتی مانند لیمو، پرتقال و یا توت فرنگی و گوجه فرنگی و رب گوجه ممکن است از جمله موارد غذایی باشند که باعث ایجاد حساسیت شوند.

اگر میخواهید بدانید که کدام دسته از مواد غذایی برای شما ایجاد حساسیت می‌کنند. در هنگام بروز افت دهان خوراک چند روز خود را لیست کنید تا به کمک این لیست بتوانید نقطه حساس خود را پیدا کنید. و به یاد داشته باشید که دیگر از آن ماده غذایی استفاده نکنید.

اگر جز آن دسته از افرادی هستید که مرتبا دچار افت دهان میشوید بهتر است از خوردن شکلات‌ها و فست فودها پرهیز کنید.

نکته: خوردن غذای داغ و خیلی تند احتمال بروز آفت دهان را افزایش می‌دهد.

6- کمبود مواد ریزمغذی بدن و ویتامین‌هایی از قبیل ویتامین B 12 و اسید سولفولیک

آفت دهان ممکن است به دلیل کمبود مواد مغذی و ویتامین‌ها باشد. خوردن غذاهایی دریایی و گوشت قرمز و جگر مقدار آهن بدن شما را تامین می‌کند، غذاهایی که وظیفه تامین مواد اصلی که بدن به آنها نیاز دارد را از برنامه غذایی خود حذف نکنید. حبوبات می‌تواند مواد مغذی بدن را به خوبی تامین کند. سعی کنید در رژیم غذایی روزانه خود جایگاه ویژه‌‌‌ای برای سبزیجات داشته باشید.

7- تغییرات هورمونی دوران قاعدگی

افت دهان می‌تواند بر اثر تغییرات هورمونی و افزایش هورمون استروژن زنان در دوران قاعدگی بوجود بیاید.

8- عصبانیت‌های قبل از عادات ماهانه

احتمال زیادی وجود دارد که برخی از خانم‌ها در دوران عادات ماهانه دهانشان آفت بزند، که معمولا این نوع از آفت‌ها دردناک تر از بقیه هستند.

9- بیماری‌های دستگاه گوارش

بیماری‌های مانند التهابات روده ایی و کرون می‌توانند باعث ایجاد ضایعات پوستی گردند و افت دهان می‌تواند نشانه ایی از وجود چنین امراضی باشد. که عمدتا آفت‌های دهانی ناشی بیماری‌های گوارشی در اطراف دهان بروز پیدا می‌کنند و علاوه برآن آفت‌هایی نیز ممکن است در اطراف ناحیه تناسلی ایجاد کند.

10- ترک سیگار و یا مصرف سیگار

یکی دیگر از عواملی اصلی که احتمال ایجاد افت دهان را افزایش می‌دهد مصرف و یا قطع مصرف دخانیات و مواد مخدر دیگر مانند قلیان و مشروبات الکلی باشد.

11- سرطان دهان

افت دهان یکی از نشانه‌های سرطان دهان است. اگر مدت زمان زیادی از بوجود آمدن افت دهان شما گذشته است و هنوز بهبود نیافته است، بهتر است کمی‌جدی تر با آن برخورد کنید. این مدت طولانی بهبودی را می‌توان 3 هفته و بیشتر در نظر گرفت. پس اگر زمان زیادی است که نشانه‌های بهبودی را مشاهده نکرده اید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید و موضوع را با آن در میان بگذارید.

12- ایدز

آفت دهان بیماری است که افرادی زیادی ممکن است به آن مبتلا شوند، اما باید این نکته را در نظر گرفت که آفت‌هایی با دلایل معمول بزودی و بخودی خود بهبود میابند،. اگر افت دهان مدت زمان زیادی فرد را درگیر کند و یا حتی با استفاده از روش‌های درمانی آفت دهان خوب نشود. می‌تواند نشانه ایی از بیماری ایدز باشد.

علائم آفت دهان

آفت دهان و زبان چه علت‌هایی دارد

• زخم دردناک داخل دهان، روی زبان، بخش عقبی سقف دهان یا داخل گونه‌ها
• زخم گرد، سفید یا خاکستری رنگ با کناره یا لبه قرمز

علائم آفت‌های شدید دهان

• تب
• تنبلی جسمی
• متورم شدن غدد لنفاوی
• نشانه‌های استوماتیت آفتی عودکننده
• استوماتیت آفتی عود کننده و شایع در کودکان است که از سلامت عمومی‌مناسبی برخوردار هستند. دلیل این ناراحتی مشخص نیست، اما عفونی وارثی نمی‌باشد .

تشخیص آفت دهان

تشخیص آفت دهان و زبان

• آزمایش خون جهت شمارش سلول‌های خونی
• بررسی میزان آهن، اسیدفولیک و ویتامین B12
• کشت زخم تا آفت را از زخم هرپسی (ویروس تبخال) افتراق داد، یا عفونت باکتریایی ثانویه آن را تشخیص داد .

در چه کسانی احتمال ابتلا به آفت دهان بیشتر است

20 درصد از جمعیت جهان، یک بار یا بیشتر دچار آفت دهان می‌شوند. آفت دهان در زنان شایع تر از مردان است و معمولا در دوران کودکی و یا کهنسالی روی می‌دهد .جالب است بدانید دود سیگاراز دهان در برابر آفت‌ها محافظت کند .

آفت دهانی متداول ترین زخم‌هایی هستند که طی دوره زمانی تکرار می‌شود و انواع و دلایل مختلفی دارند ، طول درمان این آفت‌ها معمولا 10 الی 14 روز است اما روش‌هایی نیز برای بهبود سریع زخم‌ها وجود دارد که شامل شست و شوی دهان و برخی داروها است.

آفت دهان و زبان و علت و علائم آن

زمان مراجعه به پزشک در آفت دهانی

آفت دهانی ممکن است نشانه‌‌‌ای از یک عفونت ویروسی یا نشانه کمبود مواد مغذی در بدن و یا ابتلا به بیماری سیلاک باشد . آفتی که با گذشت 3 هفته از بین نرفت و ظاهری غیرمعمول داشت باید به پزشک نشان داده شود. در مواردی نادر این آفت نشانه سرطان دهانی هست. تشخیص زود خنگام سرطان دهان می‌تواند به درمان کمک کند.

سرطان دهان در موارد زیر رایج تر است :

• مردان
• کسانی با بیش از 45 سال سن
• افراد وابسته به سیگار
• علت به وجود آمدن آفت‌ها در کنار دهان و دیگر قسمت‌های بدن ،بیماری‌های مربوط به دهان، دست وپا و یا بیماری‌های آمیزشی است .

گزینه‌های درمان آفت دهان

زخم‌ها معمولاً بدون درمان طی حدود یک یا دو هفته بهبود پیدا می‌کنندو درد ناشی از آفت دهان ظرف چند روز بهتر می‌شود. اکر زخم‌ها بزرگ، دردناک یا ماندگار باشند،احتیاج به کمک یک پزشک داریم.

آفت دهان و زبان چگونه درمان می‌شود

مراقبت از خود در درمان آفت دهان

اگر آفت دهان به علت عفونت باشد، می‌توان داروهایی را تجویز کرداگر زخم بیش از حد بزرگ شود و مشکل آفرین باشد، می‌توان برای بستن زخم از سوزاندن استفاده کرد. بیشتر اوقات درمان به معنی آرام نگه داشتن زخم است بطوری که خود به خود بهبود پیدا کند. در ادامه به برخی از درمان‌ها برای خلاص شدن از آفت زبان و دهان می‌پردازیم.

• شست شو : آفت نوعی زخم باز است، بنابراین باید تمیز نگه داری شود تا از بروز عوارض جلوگیری کرد. می‌توان برای این منظوراز آب نمک و دهان شویه های حاوی بی کربنات سدیم برای شستن دهان استفاده کرد.
• خمیر : برای تهیه‌ی نوعی خمیرمی‌توان از هیدروکسید منیزیم، دهان شویه حاوی بی کربنات سدیم یا نمک استفاده کرد. این کار باعث تسکین زخم می‌شود ، این خمیربا یک گوش پاک کن بر روی آفت قرار دهید و از بلعیدن آن پرهیز کنید .
• دهان شویه ضد میکروبی : دهان شویه ضد میکروبی هر گونه باکتری ، ویروس یا قارچ‌هایی که ممکن است در صورت عدم مسواک زدن صحیح دندان‌ها باعث عفونت دهان شوند، از بین می‌برد.

درمان آفت دهان با لیزر

روش‌های درمانی آفت دهان و زبان

یک راه درمان آفت دهان ، استفاده از لیزر است .

درمان آفت دهان با لیزر مزایای زیر را داراست :

• انرژی لیزر ویروسی که موجب آفت شده را از بین می‌برد .
• تسکین آفت فوری وعمقی می‌باشد.
• از پیشروی ضایعه پس از درمان جلوگیری می‌کند.
• موجب بهبودی سریع بدون ناراحتی می‌شود.
• درمان چند دقیقه و بدون بی حسی است.

دارو درمانی برای آفت دهان

اگر زخم باعث درد و ناراحتی شود ، پزشک دارویی را برای تسکین علائم تجویز می‌کند ، این داروها برای درمان زخم ها را می‌توان بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد. با مسئول داروخانه در مورد اینکه کدام دارو برای شما مناسب تر است، مشورت کنید. برخی ژل‌های زخم دهان برای کودکان زیر 16 سال مناسب نیستند.

داروهای مورد استفاده برای درمان آفت دهان

درمان آفت دهان و زبان با چند روش

مسکن‌ها

در صورتی که زخم دهان دردناک باشد، پزشک داروی مسکن تجویز می‌کند که باید بطور مستقیم بر روی زخم استفاده کرد. داروی بنزیدامین یکی از این داروهاست که باید بصورت دهان شویه یا اسپری مورد استفاده قرارگیرد. نوع دهان شویه‌ی بنزیدامین برای اولین بار موجب سوزش می‌شود، اما استفاده‌ی مکرر از آن این سوزش برطرف خواهد شد، اگر این سوزش ادامه یافت، با مسئول داروخانه یا پزشک خود مشورت کنید .

کورتیکواستروئید

کورتیکواستروئید باعث کاهش التهاب (تورم) می‌شود و این ماده در داروهای زخم دهان برای کاهش التهاب وجود دارد ، کاهش التهاب زخم‌ها باعث درد کمتر آن‌ها می‌شود . به محض تشکیل زخم‌های دهان بهتر است از داروی کورتیکواستروئید استفاده کنید.این درمان احتمال بروز آفت‌های جدید در دهان را در هر زمانی پس از درمان کاهش نخواهند داد .

دهان شویه‌های کلرهگزیدین

دهان شویه‌ها حاوی عناصری هستند که به درمان آفت زبان و دهان و کمک می‌کنند. این دهان شویه‌ها دارای داروی بی حسی موضعی، آنتی بیوتیک و آنتی هیستامین هستند .

درمان آفت دهان و زبان با دهانشویه

بی حسی موضعی

قبل از خوردن و آشامیدن داروی بی حسی به محل آفت تزریق می‌شود تا از درد بیشتر جلوگیری کند. از نمونه‌های این دارو لیدوکائین می‌باشد.

ویتامین‌های مکمل و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی

کمبود ویتامین‌ها ی ضروری مانند ویتامین ب 12 ، آهن و فولیک اسید در افراد باعث ایجاد آفت می‌شود و برای درمان این داروها برای وی تزریق می‌شود . در صورت بروز آفت‌های دهانی شدید و دردناک داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی تجویز می‌شوند .

درمان پزشکی و دارویی آفت دهان و زبان

درمان هورمونی

درمان هورمونی برای زنانی که در زمان‌های مشخصی در چرخه‌ی قاعدگی خود دچار آفت دهانی می‌شوند تجویز می‌شود. از داروهای خوراکی جلوگیری از بارداری بدین منظور استفاده می‌شود .

چگونه به سرعت از شر آفت‌های روی زبان خلاص شوید؟

درمان آفت دهان و زبان با بابونه

1 - بابونه بهترین درمان آفت دهان

خواص بابونه فقط شامل رفع مشکلات گوارشی نمی‌شود ، چای بابونه بهترین درمان برای کاهش التهاب در زودترین زمان ممکن است.

یک کیسه چای بابونه را درون یک فنجان آب داغ قرار دهید و صبر کنید تا کیسه‌ی چای دم بکشد .وقتی چای کمی‌سرد شد، آن را درون دهان بگردانید تا بتواند با آفت‌ها تماس پیدا کند و درد ناشی از آن را تسکین دهد.

2 - از روغن نارگیل برای خلاص شدن از آفت‌های روی زبان استفاده کنید

روغن نارگیل ، خواص ضد میکروبی و ضد التهابی دارد و مورد علاقه‌ی بسیاری از مردم است.

روغن نارگیل را در یک ظرف کوچک آماده کنید .با یک گوش پاک کن روغن نارگیل را مستقیماً روی آفت‌ها قرار دهید .این کار را چندین مرتبه انجام دهید و سپس نتایج آن را خواهید دید .

3 - درمان آفت دهان با عسل

عسل بهترین درمان برای آفت دهان و زبان

عسل، خواص ضد التهابی دارد اما به خاطر داشته باشید که باید عسل ارگانیک انتخاب کنید چون می‌تواند کارهای زیادی انجام دهد .

حتماً در ابتدا با آب گرم غرغره کنید .مقدار زیادی عسل روی آفت‌هابگذارید.این کار را 2 تا 3 بار در روز انجام دهید واین کار را تا زمان دیدن برخی تغییرات، ادامه دهید .

4 - از فلفل قرمز برای خلاص شدن از آفت‌های روی زبان استفاده کنید

فلفل قرمز حاوی کپسایسین است که می‌تواند در تسکین دردهای آفتی کمک کننده باشد. آب گرم را با فلفل قرمز آسیاب شده مخلوط کنید ، میزانی فلفل قرمز اضافه کنید که زیاد تند نباشد .آنها را با هم مخلوط کنید تا یک خمیر تشکیل دهند .با گوش پاک کن خمیر را روی آفت بگذارید .2 تا 3 مرتبه در روز این کار را تکرار کنید .

5 - آلوئه ورا یکی از مواد طبیعی برای خلاصی از آفت‌های دهان

درمان آفت دهان و زبان با آلوئه ورا

آلوئه ورا، به دلیل خواص آرام بخش بودن در خلاصی از آفت‌های دهانی مؤثر است .ژل آلوئه ورا را تهیه نموده و در آب حل کنید وآن غرغره کنید ، این کار حدوداً 3 مرتبه در روز انجام دهید.

6 - پودر زاج بهترین درمان برای آفت دهان

پودر زاج ناحیه‌ی آفت را همیشه خشک نگه می‌دارد که این کار التیام را تسهیل و تضمین می‌نماید که آفت‌هایتان بعد از مدتی از بین خواهند رفت.

پودر زاج را به اندازه‌ی یک نخود روی آفت قرار دهید وبه مدت یک دقیقه صبر کنید .زاج را با بزاق تان تف کنیدو آن را با آب شستشو ندهید .درد ایجاد شده بعد از یک روز توسط آفت از بین خواهد رفت .

7 - از ماست برای خلاص شدن از آفت‌های روی زبان استفاده کنید

خاصیت درمانی ماست برای خلاصی از آفت دهان و زبان

استفاده از ماست، باکتری‌های موجود در دهان را متعادل می‌سازدو انجام این کار به درمان آفت در کوتاه ترین زمان ممکن کمک می‌کند.استفاده از ماستی که انبوهی از باکتری‌های زنده داشته باشد مؤثرتر است .حداقل سه مرتبه در روز ماست بخورید. می‌توانید یک فنجان ماست را تقسیم کرده و در کل روز میل کنید. همچنین می‌توانید کمی‌عسل به آن اضافه کنید تا طعم آن را بهتر کنید اما انجام این کار اختیاری است .

رژیم غذایی آفت دهان

• برای بهبود آفت، مایعات فراوان بنوشید و برای کم کردن درد، مایعات را با نی بنوشید.
• از یک رژیم غذایی متعادل استفاده کنید. مواد غذایی که تسکین دهنده درد آفت عبارتند از:شیر، ژلاتین مایع، ماست و بستنی .

آیا آفت دهان قابل پیشگیری هستند

روش‌های پیشگیری از آفت دهان و زبان

می‌توانید تعداد دفعات بروز آفت دهان را با رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان کاهش دهید :

• پرهیز از مواد غذایی تحریک کننده دهان از جمله غذاهای ادویه دار یا اسیدی
• پرهیز از تحریک دهان با جویدن آدامس
• درمان آفت دهان و زبان با رعایت بهداشت دهان و دندان
• مسواک زدن بعد از وعده‌های غذایی و نخ دندان کشیدن بطور روزانه تا دهان از وجود ذرات غذایی که ممکن است باعث تحریک زخم شوند، خالی گردد .

داروها یی که منجربه ایجاد زخم آفت می‌شوند

• نیکوراندیل
• داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن
• جایگزین‌های خوراکی نیکوتین تراپی
• قرص‌های که باید در دهان حل شوند مانند آسپیرین
• برخی مواد مخدر نظیر کوکائین

علت آفت دهان و زبان و نحوه درمان خانگی آن

آفت دهان را با مشکلات دهانی دیگر اشتباه نگیرید

معمولا آفت‌ها با مشکلات زیر اشتباه گرفته می‌شوند زیرا برخی بیماران با مشاهده‌ی هر نوع ضایعه‌‌‌ای در دهان، آن را آفت تلقی می‌کنند:

• سرطان حفره‌ی دهان (این زخم‌ها الزاما دردناک نیستند ).
• هرپس یا همان تبخال در کودکان که باعث بروز جوش‌های ریز در دهان می‌شود .
• زخم‌های تروماتیک مانند سوختگی، مخاط آسیب دیده دهان بعد از مسواک زدن محکم .
• توموهای خوش خیم دهان که در اثر تغییرات هورمونی ایجاد می‌شوند .
• قارچ‌های دهانی

منبع : http://tebenovin.blog.ir